آه اي روح من، فتنه اينجا خفته است. همه را او موجب شده و شما اي ستارگان آزرمگين مپسنديد كه با شما بگويم چه كرده است. همه را او سبب شد اما خونش را نخواهم ريخت و اين پوست سفيد تر از برف را كه همچون مرمري كه بر گورها مي نهند صاف است، زخم دار نخواهم كرد. با اين همه بايد بميرد وگرنه باز در حق ديگر مردان خيانت خواهد كرد.../«اتللو» اثر ويليام شكسپير

 

حسادت همراه با عشق در ادبيات كلاسيك جهان و ايران دستمايه بسياري از داستان هاي عاشقانه ماندگار شده است. به نظر مي رسد بشر همراه با عشق، حسادت را نيز شناخت و در بسياري از اين داستان ها عاقبت عاشق به دليل عشقي كور و حسادتي بي منطق معبود خود را به نيستي مي كشاند. شايد وقت آن رسيده است كه انسان متفكر امروزي از برداشت هاي شتابزده و احساسي از خيانت يا وفاداري فاصله بگيرد و به عشق خود از زاويه اي ديگر و صبورانه تر نگاه كند.

 

● اختلاف طبقاتي در عشق و توطئه بدخواهان

 

نمايشنامه درام (اتللو) كه در قرن هفدهم نويسنده معروف انگليسي، شكسپير، آن را نوشت، پرجاذبه ترين داستان خيانت در ادبيات كلاسيك است. داستان درباره عشق پرشور اتللو، ناخدايي سياه پوست به دختر يكي از سناتورهاي ايتالياي كهن به نام «دزدمونا» است.

 

اتللو باوجود مخالفت طبقه اشراف آن روزگار ونيز، موفق مي شود عشق دزدمونا را به دست آورد و با او ازدواج كند. از همان هنگام، عشق، حسادت و توطئه عناصر اصلي زندگي اين دو دلداده مي شود. وقتي زندگي مشتركشان را شروع مي كنند، توطئه هاي كينه توزان، عشق آن دو را هدف مي گيرد.

 

زوج جوان در توطئه و فريب گرفتار مي شوند. اشراف درباري كه روزي سوداي ازدواج با زيباروي ونيز را در سر مي پروراندند از يك سو و درياسالاراني كه به موفقيت و كاميابي ناخداي سياه پوست حسادت مي كنند، از سوي ديگر نمايشي را تدارك مي بينند كه در آن دزدموناي پاك و غافل از توطئه را گناهكار جلوه دهند.

 

يادگاري هاي زمان دلدادگي زوج جوان در گوشه و كنار اقامتگاهشان يا در دست رقباي عشقي اتللو ديده مي شوند و با نيرنگ، نقل قولي ساده از دزدمونا درباره فلان اشراف زاده كه روزي به خواستگاري اش آمده بوده به عنوان سندي بي خدشه در باب خيانت او دهان به دهان مي گردد تا به گوش اتللو برسد.

 

● بدگماني و حسرت

 

قلب اتللو كه زماني سرشار از عشق بي خدشه به دزدمونا بود، آرام آرام از شك و بدگماني پر مي شود. آنان كه در پي جدا كردن آن دو دلداده از يكديگرند، از روي حسادت نقشه پايان دادن اين عشق را مي چينند و اتللو و دزدمونا را هر يك با ترفندي به سوي دامي مهلك مي كشانند. اتللو به تدريج با ديدن نشانه هاي دروغين خيانت همسر، بدگمان مي شود و هرگز به اين فكر نمي افتد كه اين بدگماني را با شريك زندگي خود سايت همسريابي موقت كه بي نهايت دوستش دارد، در ميان بگذارد.

 

در تنهايي خود دزدمونا را محاكمه و سپس محكوم مي كند. زندگي عاشقانه آنان پايان غم انگيزي دارد. از نظر اتللوي عاشق، همسرش به دليل خيانت سزاوار مرگ است و سرانجام دزدمونا در بستر، سرشار از عشق به همسرش قرباني توطئه اطرافيان مي شود. اتللو پس از كشتن دزدمونا به اشتباه خود پي مي برد؛ سايت ازدواج موقت كشفي بسيار ديرهنگام و مي فهمد كه نااهلان از سر حسادت گام به گام او را به سوي نابود كردن معبودش كشانده اند. از قرن هفدهم به اين سو كه نمايشنامه اتللو اجرا شده، منتقدان بسياري از جهات مختلف به آن توجه داشته و شخصيت هاي همسريابي مختلف آن را از نظر روان شناسي بررسي كرده اند.

 

حسادتي همسريابي كه به جان اتللو افتاده بوده و ساده دلي دزدمونا دستمايه اي بوده براي آنچه در عرصه ادبيات كلاسيك مظهر حسادت، خيانت و سوءتفاهم ناميده مي شود. برخي عبارت هاي اين درام ضرب المثل گونه شده اند، «بايد دلم را روي دست بگيرم» و «مردي كه در پيروي  سايت همسريابي عشق راه عقل نديد ولي از جان عشق ورزيد»

ادامه مطلب

آيا افراد مبتلا به سندرم داون نياز و احساس جنسي دارند؟

مجموعه: دانستنيهاي جنسي

مبتلايان به سندرم داون مانند ساير افراد قادر به درك عشق و روابط زناشويي هستند

 

آيا افراد مبتلا به سندرم داون نياز و احساس جنسي دارند؟
سلامت جنسي در مبتلايان به سندرم داون (Down syndrome)
مبتلايان به سندرم داون، چهره شان متفاوت اما پر مهر و معصوم است. با كوچكترين توجهي، لبخند به لب شان مي نشيند و با كوچكترين اخم و ناملايمتي، قلبشان مي شكند و چهره شان در هم مي رود؛ درست مانند يك كودك. صحبت درباره مبتلايان به سندرم داون است؛ نشانگاني كه به دليل يك اختلال كوچك در زمان تشكيل جنين به وجود مي آيد و تا پايان عمر فرد را دچار انواع مشكلات جسمي و ذهني مي كند.

 

بيماري سندرم داون گرچه باعث عقب ماندگي ذهني و بروز رفتارهاي كودكانه مي شود اما مانعي براي بلوغ جنسي نيست. به عبارتي، مبتلايان به نشانگان داون مانند ساير افراد قادر به درك عشق و روابط زناشويي هستند؛ اما آيا واقعا ازدواج و بچه دار شدن براي اين افراد امكانپذير است؟ دكتر آذين، متخصص پزشكي اجتماعي پاسخ مي دهد.

آيا مبتلايان به نشانگان داون مثل بقيه افراد به بلوغ مي رسند و نياز و احساس جنسي پيدا مي كنند؟
- مبتلايان به نشانگان داون چه از لحاظ جسمي و چه از نظر شناختي، در طيفي از اختلال هاي ملايم و خفيف تا شديد قرار دارند. اين افراد معمولا از لحاظ تكاملي از هم سن و سالان خود به مراتب عقب تر هستند و قد و اندام هاي كوتاه تر و قدرت عضلاني كمتري دارند اما مانند ساير افراد بلوغ را تجربه خواهند كرد. علائم بلوغ ممكن است در برخي پسران مبتلا با كمي تاخير شروع شود اما در مورد دختران نشانه هاي بلوغ و نهايتا قاعدگي مثل سايرين بين 10 تا 14 سالگي آغاز مي شود.

 

تغييرات هورموني و جسماني بلوغ در بيماران سندرم داون مثل ساير نوجوانان است اما معمولا در رشد اجتماعي، كنترل هيجاني و برقراري ارتباطات اجتماعي تاخير نشان مي دهند و توانايي آنها در تفكر انتزاعي و حل مشكل محدود است. سال ها اينطور تصور مي شد كه اين افراد بعد از بلوغ نيز كماكان در حال و هواي كودكي سير مي كنند، بنابراين دغدغه اي از بابت جنسيت و موضوعات جنسي ندارند در حالي كه همه مبتلايان به نشانگان داون با تكانه ها و احساسات جنسي مواجه مي شوند و به صميميت عاطفي نياز دارند؛ بنابراين خانواده و مراقبان فرد بايد بيان اين احساسات را در شكلي قابل قبول و متناسب با شرايط اجتماعي و سن فرد به رسميت بشناسند.شيوع رفتارهاي جنسي مثل خودارضايي در نوجوانان مبتلا بيشتر از جمعيت عادي نيست، اگرچه برخي مطالعات اقدام به آن را در دختران مبتلا، بيش از پسران گزارش كرده اند.

 

مهم اين است كه برخوردي نامناسب يا همراه با انواع پيش قضاوت هاي غلط با آنها انجام نگيرد. به خصوص به موازات آنكه تلاش مي شود اين افراد از انزوا خارج و با حضور در جامعه و داشتن برخي نقش هاي اجتماعي، پذيرفته شوند؛ بنابراين طبيعي است كه ملاحظات مربوط به امور جنسي را نيز بايد مد نظر قرار داد. جالب اينجاست كه بسياري از آنها همان ويژگي هاي روانشناختي، تغييرات خلقي و ويژگي هاي ظاهري ساير نوجوانان (مثل مدل خاص لباس يا مو) را دارند.

 

آيا مبتلايان به سندرم داون عشق به جنس مخالف را تجربه مي كنند و قادر به درك ازدواج هستند؟
- برخورداري از رضايت هيجاني و عاطفي در افراد مبتلا به سندرم داون، متناسب با ملاحظات فرهنگي، يك حق است. امروزه اين افراد با حضور در مدارس و همچنين به واسطه مواجهه با انواع رسانه ها، آگاهي هاي بيشتري در خصوص مسائل جنسي پيدا مي كنند. اغلب آنها علاقه دارند دوستاني صميمي از جنس مخالف داشته باشند يا حتي ازدواج كنند.

 

در بسياري از كشورها اين موضوع صريح بيان مي شود. البته در ايران شايد كمتر چنين صراحتي ديده شود؛ بنابراين موضوع ازدواج افراد مبتلا به نشانگان داون قابل تصور است و عملا گاه اتفاق نيز مي افتد. البته تجربه هاي موفق اغلب محدود به زماني است كه فقط يكي از طرفين مبتلا باشد (به خصوص در موارد ابتلاي خانم) و زوج از حمايت كافي و صحيح اطرافيان برخوردار باشند.

 

چگونه مي توان بهداشت جنسي را به مبتلايان به سندرم داون آموزش داد؟
- لزوم آموزش هاي جنسي براي اين افراد اگر از جمعيت عادي بيشتر نباشد، قطعا كمتر نيست. به دليل مشكلات شناختي، مبتلايان به نشانگان داون در خطر بيشتري براي سوءاستفاده هاي جنسي، بارداري ناخواسته و ابتلا به بيماري هاي منتقل شونده از راه تماس جنسي هستند.

 

آموزش ها براي افراد مبتلا به سندرم داون بايد اختصاص و متناسب با قابليت هاي ذهني شان طراحي شود و قابل فهم باشد. در اين زمينه نبايد فقط بر جنبه هاي جسماني سلامت جنسي و باروري متمركز شد بلكه توجه ويژه به مهارت هاي تصميم گيري، هنجارهاي فرهنگي، كنترل فشار همسالان و ساير روابط و مهارت هاي اجتماعي نيز بايد در برنامه آموزشي در نظر گرفته شود. حتي مي توان مباحث مربوط به جنسيت را در همان زمينه مهارت هاي اجتماعي به افراد مبتلا به سندرم داون آموزش داد؛ مثلا اينكه بدن خود و قسمت هاي خصوصي آن را بشناسند، هيجانات خود را تشخيص دهند و حد و حدود ارتباط، صميميت و مفهوم رابطه را درك كنند.

اين آموزش ها بايد واقع گرايانه، علمي و با تاكيد بر مسئوليت فردي به عنوان يك بزرگسال باشد و با توجه به احتمال بروز سوءاستفاده هاي جنسي، آموزش در اين زمينه بايد مرتب در طول زندگي ادامه يابد. همچنين بايد بر مهارت هاي ابراز وجود، نه گفتن و صحبت كردن در اين خصوص با افراد مورد اطمينان تاكيد شود. لازم است به موضوع كارآموزي، تقويت اعتماد به نفس و توجه به استانداردهاي محيط زندگي يا كار آنها (به لحاظ ايمني و افرادي كه با آنها در ارتباط هستند) نيز توجه داشت.

 

علاوه بر اينها مبتلايان به نشانگان داون صرف نظر از اينكه از لحاظ جنسي فعال هستند يا نه، بايد مراقبت ها و خدمات سلامت باروري و غربالگري هايي مثل پاپ اسمير اوليه يا معاينات دوره اي سينه را دريافت كنند.

 

مبتلايان به سندرم داون علاقه دارند دوستاني از جنس مخالف داشته باشند يا حتي ازدواج كنند

 

آيا استفاده از روش هاي پيشگيري از بارداري براي افراد مبتلا به سندرم داون امكانپذير است؟
- يكي از نگراني هاي جدي والدين مبتلايان به داون موضوع پيشگيري از بارداري است، بنابراين عرضه كنندگان خدمات سلامت (پزشك، روانشناس و ...) حتما بايد براي صحبت با والدين در اين خصوص پيشقدم شوند. از نظر تئوري دختران مبتلا مي تواند از همه روش هاي پيشگيري از بارداري معمول استفاده كنند و ممنوعيت خاصي به جز همان مواردي كه در جمعيت عمومي وجود دارد. براي آنها مطرح نيست اما طبيعي است كه محدوديت شناختي اين افراد عملا استفاده از روش هايي كه به مداخله خود فرد نياز دارد، با ميزان شكست به مراتب بيشتري همراه مي كند.

 

تزريق آمپول هاي Depo-provera يك روش نسبتا مطمئن است كه حدود 50 درصد موارد باعث قطع خونريزي هاي قاعدگي مي شود، بنابراين به حفظ بهداشت فردي اين افراد هم كمك مي كند.

روش عقيم سازي دائمي براي دختران همواره به عنوان يك روش كاملا موثر مطرح بوده اما با توجه به لزوم رضايت آگاهانه فرد براي چنين اعمالي و محدوديت هاي ذهني اين افراد، اين موضوع هميشه يك چالش اخلاقي بوده است.

 

استفاده از كاندوم (مردانه يا نوع زنانه آن كه در كشور ما دسترسي به آن محدود است) تنها روش پيشگيري از بارداري است كه همزمان مي تواند شانس ابتلا به بيماري هاي منتقل شونده از راه تماس جنسي را كاهش دهد؛ بنابراين حتي استفاده از ساير روش هاي پيشگيري از بارداري نمي تواند جايگزين اين خاصيت شود، اگرچه استفاده صحيح از آن نيازمند آموزش و مقداري از توانمندي ذهني حداقلي است.

 

آيا بيماران مبتلا به سندرم داون قادر به تربيت و نگهداري از فرزندان خود هستند؟
- در صورت بارداري، احتمال زايمان پيش رس و توليد نوزاد كم وزن تا حدودي در اين افراد بيشتر است. به هر حال پيامدهاي بارداري كاملا به سطح شناختي و سلامت جسماني فرد بستگي دارد. به خصوص مشكلات قلبي مادرزادي كه در اين افراد ناشايع نيست يا مشكلات تيروييدي يا كبدي كه مي توانند سلامت مادر و جنين را تهديد كنند.

 

در مورد قابليت افراد مبتلا به سندرم داون براي ايفاي نقش پدر و مادر نيز مطالعات محدودي انجام گرفته است. نتايج نشان داده اند شرايط كودكان آن گروه از بيماران كه كم تواني ذهني شان كمتر بوده است، از كودكاني كه در خانواده هايي با مشكلات عمده فرهنگي و اجتماعي زندگي مي كنند، نامناسب تر نيست. در مجموع كودكان اين افراد بيشتر ممكن است از جنبه هاي مختلف مورد بي توجهي قرار بگيرند اما سوءرفتار عامدانه با فرزندان در اين بيماران شايع نيست.

 

حرف آخر؟
- بايد وجود تكانه هاي جنسي و همچنين نياز به صميميت عاطفي را در افراد مبتلا به سندرم داون رسميت بشناسيم. طبيعي است كه با توجه به محدوديت هاي عمده، بسياري از آنها توانمندي لازم را براي اداره يك زندگي مستقل ندارند اما اگر از حمايت والدين برخوردار باشند و طرف مناسبي نيز وجود داشته باشد، حتي مي توان با ازدواج هاي حمايت شده به نياز جنسي و عاطفي آنها پاسخ داد؛ در غير اينصورت بايد به آنها نشان دهيم كه احساسات شان را درك مي كنيم و براي عواطف و حتي مسائلي مثل حريم خصوصي و خلوت آنها احترام قائل هستيم.

 

نكاتي مهم در مورد بيماران مبتلا به نشانگان داون

1- اين نشانگان در اغلب موارد به ارث نمي رسد بلكه به دليل اشكال در تقسيم سلولي در اسپرم ها، تخمك ها يا رويان ايجاد مي شود. تنها نوع توأم با جابجايي كروموزومي است كه مي تواند از يكي از والدين به ارث برسد.

 

2- برخي مادران با خطر بيشتري براي داشتن فرزند مبتلا به نشانگان داون مواجه هستند؛ از جمله مادران با سن بالا، مادراني كه قبلا فرزندي با اين مشكل به دنيا آورده اند و مادراني كه خود يا همسرشان حامل كروموزوم داراي جابجايي باشند.

3- در تعداد كمي از افراد مبتلا به نشانگان داون همه سلول هاي بدن 47 كروموزومي نيستند و فقط برخي از سلول ها حاوي كپي اضافه از كروموزوم 21 هستند. در تعداد ديگري نيز جابجا شدن قسمتي از كروموزوم 21 و اتصال آن به كروموزومي ديگر عامل ايجاد بيماري است.

 

4- اگرچه افراد مبتلا به سندرم داون محدوديت هاي فيزيكي واضحي دارند اما عمده محدوديت هاي آنها به لحاظ نقصان در قدرت ذهني و شناختي آنها رخ مي دهد. البته اين موضوع به هيچ وجه دليلي بر آموزش ناپذيري آنها نمي شود.

 

افراد موفقي كه مبتلا به سندرم داون بوده اند:

1- آنجلا بچيلر
در ايالت وايادوليد اسپانيا اولين فرد مبتلا به نشانگان داون است كه در سال 2013 به عنوان مشاور انتخاب شده است. وي به مدت 3 سال در سازمان خدمات و تامين اجتماعي به عنوان دستيار فعاليت مي كرده. بچيلر كه عاشق مطالعه و سفر است، اميدوار است با انجام كارهاي داوطلبانه خود بتواند يك نور كوچك در زندگي مبتلايان به نشانگان داون روشن كند. او اميدوار است كه بتواند تغييري در زندگي افراد مبتلا به ساير معلوليت ها نيز ايجاد كند.

2- تيم هريس
صاحب رستوراني است كه نام آن را را «رستوران تيم» گذاشته است. او در مدرسه با رأي بچه ها به عنوان نماينده انتخاب شد و در دانشگاه نيز بارها به همسريابي عنوان دانشجوي نمونه انتخاب و معرفي شد. تيم هميشه آرزوي همسريابي داشتن يك رستوران خوب را داشته و براي واقعيت بخشيدن به آرزوي خود در دانشكده هتلداري شروع به كار و تحصيل كرده است. تيم سايت همسريابي موقت علاوه بر افتتاح رستوران خود يك بنياد خيريه به نام «قلب سايت همسريابي بزرگ» براي كمك به مردم با ناتواني هاي جسمي دارد و به آنها براي ايجاد كسب و كار كمك مي كند.

3- مگان مك كورميك
اولين فرد مبتلا به نشانگان داون است كه با عنوان شاگردسايت ازدواج موقت برجسته و ممتاز از دانشكده فني فارغ التحصيل سايت همسريابي شده. مك كورميك در انجمن هاي مختلفي در كالج خود فعاليت سايت همسريابي دارد و مي خواهد به آموزش و پرورش ابتدايي ملحق شود. وي معتقد است همه آدم ها مي توانند با حمايت درست به اهداف خود برسند؛ با نشانگاسايت ازدواج موقتن داون يا بدون نشانگان داون.

ادامه مطلب